Kies op maat

Inloggen Menu

Traumasensitief werken met jeugd

Helaas deze minor is vol in periode AB!

Voor wie

Wil jij als jeugdprofessional meer weten over traumagedrag en de invloed van hersenwerking? Wil je meer veiligheid bieden aan kinderen, jongeren met traumatiserende ervaringen en hun omgeving? Wil je hen en hun opvoeders helpen in het ontwikkelen van veerkracht? Ben je bereid om je eigen kwetsbaarheden te onderzoeken maar ook verantwoordelijkheid te nemen in het ontwikkelen van een veilig sociaal emotioneel klimaat waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen?   

In de minor Traumasensitief Werken met Jeugd bestudeer je vakliteratuur, maar vooral oefen je veel aan de hand van concrete speelse opdrachten. De kennis die je opdoet kun je goed gebruiken in het werkveld, waar op dit moment veel belangstelling is voor het thema trauma.   

In ons leven doen we allemaal meer of minder ingrijpende ervaringen op. Maar wanneer wordt een ervaring nu traumatisch en staat dit de ontwikkeling van een kind en de verbinding met het kind in de weg? En hoe kun je als professional deze kinderen en hun opvoeders ondersteunen en versterken? Als professional word je in het contact met kinderen met traumatiserende ervaringen geconfronteerd met je eigen kwetsbaarheden en triggers. Het is dan ook cruciaal dat je daar zicht op krijgt. Wat brengt jou uit je evenwicht en hoe vind je dit terug?  

Inhoud

In deze minor ontdek je de relatie tussen traumatiserende ervaringen, trauma, hersenwerking en gedrag. Je leert traumatiserende ervaringen en traumagedrag te herkennen en contact te maken en af te stemmen op kinderen, juist ook als hun gedrag je vreemd voorkomt. Je leert veerkracht te versterken en het kind te verbinden met de voor hem of haar belangrijke personen. Je oefent met het geven van psycho-educatie aan ouders en andere opvoeders. Ook besteden we aandacht aan ingrijpen en eventueel melden van onveiligheid of een bedreigde ontwikkeling.    

Binnen deze minor verdiep je je in de volgende onderwerpen:   

  • Begripsvorming van kinderen met traumatiserende ervaringen en hun gedrag.   
  • De hersenwerking bij traumatiserende ervaringen en trauma en de invloed daarvan op het gedrag en de ontwikkeling.   
  • Wat hebben kinderen die traumatiserende ervaringen hebben meegemaakt nodig?   
  • Wat heeft de professional en wat hebben mede-opvoeders nodig?   
  • Veerkracht- en contextversterkend werken.   

Cursussen

Deze minor omvat 30 EC en wordt twee keer in het jaar aangeboden in semester 1 en semester 2. Je doorloopt een doorgaand leerproces met verschillende opdrachten waarover je feedback verzamelt bij betrokkenen, medestudenten en je coach. Je maakt bijvoorbeeld een zelfbeeld, legt sensitief en creatief contact met kinderen en geeft psycho educatie. Uiteindelijk voer je een activiteit uit die er in jouw beroepspraktijk aan bijdraagt dat er meer traumasensitief wordt gewerkt. Je beschrijft je leerproces in een verslag.   

Hoe ga je leren?   

  • Met behulp van themabijeenkomsten gericht op traumasensitief werken op een vaste lesdag 
  • In de beroepspraktijk: 16 uur per week op een leerervaringsplek .   
  • Door zelfstudie en opdrachten.   
  • In een begeleidend leerteam waarin je van en met elkaar leert.   

Leerdoelen

De minor wil traumasensitieve jeugdprofessionals opleiden. Dit zijn professionals die zich bewust zijn van de mogelijke effecten van ingrijpende gebeurtenissen op de (hersen)ontwikkeling en het gedrag van kinderen en jongeren en in staat zijn om hen emotionele veiligheid te bieden en hun veerkracht te herkennen, benutten en versterken. Daarom hebben traumasensitieve jeugdprofessionals ook een goede zelfkennis en herkennen, benutten en versterken zij hun eigen veerkracht en kwaliteiten. Zij weten welk gedrag hen in welke situaties uit evenwicht kan brengen, en hoe zij voor zichzelf emotionele veiligheid kunnen creëren.   

Een traumasensitieve jeugdprofessional kan:   

  • Structuur bieden en rustig en voorspelbaar reageren op emoties en stressreacties van kinderen, jongeren en opvoeders.   
  • Beschikbaar zijn, sensitief afstemmen en met volle aandacht contact met hen maken.   
  • Creatief communiceren over wat hen bezighoudt en wat ze hebben meegemaakt; hierin hun tempo volgen en regie, erkenning en perspectief bieden.   
  • Kinderen of jongeren verbinden met voor hen belangrijke personen (bijv. ouders, zussen, broers, grootouders, leerkrachten).   
  • Collega’s, ouders en verzorgers en andere belangrijke personen ondersteunen om een traumasenstitieve omgeving te creëren, bijvoorbeeld door het geven van psycho-educatie.   
  • De richtlijn ‘Signaleren traumagerelateerde problemen’ (Richtlijnen Jeugdhulp en Jeugdbescherming) toepassen, kinderen, jongeren en opvoeders toeleiden naar passende hulp en, bij vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling, de meldcode toepassen.   

Ingangseisen

De minor is bedoeld voor studenten die ervaring hebben in het werken met volwassenen met een ontwikkelingsachterstand of met kinderen of met jongeren, zoals studenten Pedagogiek, Social Work, Pabo, Lerarenopleiding, Verpleegkunde of bijvoorbeeld Fysiotherapie. Volg jij een andere mensgerichte opleiding die hier niet tussenstaat? Neem contact met ons op. Verder heb jij minimaal 60 EC gehaald.   

Tijdens het volgen van de minor werk je minstens 16 uur betaald of onbetaald in de praktijk waarin je een relatie kunt aangaan met volwassenen met een ontwikkelingsachterstand, kinderen of jongeren (en hun opvoeders) en kunt oefenen met het zijn van een traumasensitieve professional.   

Literatuur

  • Coppens, L. & Schneijderberg, M. (2021). Lesgeven aan getraumatiseerde kinderen (8ste editie). SWP.   
  • Drukker, L. (2012). Creatief communiceren met kinderen: Theorie en uitgewerkte voorbeelden Het materiaal. Noordhoff (of een ander boek over creatief communiceren met kinderen).   
  • Nederlands Jeugd Instituut. Richtlijn signaleren van traumagerelateerde problemen (richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming). Geraadpleegd op 16-11-2023  
  • Perry, B. D. & Szalavitz, M. (2020). De jongen die opgroeide als hond. Scriptum.   

Rooster

De bijeenkomsten zijn op HU Amersfoort en zijn op een vaste lesdag. In semester 1 wordt de minor gegeven op de maandag of de woensdag of de donderdag.  In semester 2 wordt de minor gegeven op de donderdag. Dit is nog wel onder voorbehoud. Studenten wordt na aanmelding gevraagd hun voorkeur voor een lesdag door te geven. Zoveel mogelijk word je op die dag ingedeeld. Wanneer dit niet mogelijk is, wordt er contact met je opgenomen. Tijdens de minor is het niet mogelijk te wisselen van lesdag.  

Er is een aanwezigheidsplicht waarbij maximaal twee bijeenkomsten gemist kunnen worden en daarvoor moet een vervangende opdracht gemaakt worden.  

De les- en toetsroosters worden, met uitzondering van de eerste onderwijsperiode van het studiejaar (start september), altijd vier weken voor de start van iedere onderwijsperiode op Mijn Rooster geplaatst. Het rooster voor de eerste onderwijsperiode van het studiejaar is drie weken voor de start vindbaar op de site. Op Mijn Rooster is altijd het meest actuele rooster zichtbaar. 
 
Op de HU mag voltijdonderwijs geroosterd worden tussen 08.30 en 19.00 uur. 

Toetsing

Als student verzamel je constant feedback op je handelen en hiermee stuur en breng je je ontwikkeling in kaart.  In een procesverslag maak je zichtbaar hoe je door het uitvoeren van de opdrachten, ontvangen van feedback en reflectie op de bijeenkomsten en ontmoetingen met kinderen, collega’s, leerteamgenoten je leerdoelen hebt bereikt. De uiteindelijke beoordeling vindt plaats op basis van een verslag (portfolio), waarbij we alle ervaringen die je in de minor hebt opgedaan meewegen.  

Aanvullende informatie

Ondertekende leerovereenkomsten voor minoren in periode AB of Lint kunnen tot en met 4 juli 2025 worden geüpload in Osiris Aanmelding, zie de instructie op de leerovereenkomst of check onze site. Leerovereenkomsten die ná 4 juli worden ontvangen, zullen niet in behandeling worden genomen.  
 
Ondertekende leerovereenkomsten voor minoren in periode CD kunnen tot en met 5 december 2025 worden geüpload in Osiris Aanmelding, zie de instructie op de leerovereenkomst of check onze site. Leerovereenkomsten die ná 5 december worden ontvangen, zullen niet in behandeling worden genomen. 

Let op: Leerovereenkomsten worden in behandeling genomen op volgorde van binnenkomst in Osiris Aanmelding (first come, first serve). Een ingediende leerovereenkomst geeft pas recht op een plek binnen een minor als er sprake is van het volgende:
* De minor is nog niet vol: elke minor heeft een maximum aantal plekken per periode
* De student heeft de leerovereenkomst compleet ingediend (inclusief eigen gegevens en handtekening en stempel eigen examencommissie)
* HU heeft de leerovereenkomst ondertekend en gestempeld